11 augustus 2019. Een datum die voor menig mensen in het geheugen gegrift staat. Brandweermannen Benni Smulders (36) en Chris Medo (42) lieten het leven in de verwoestende brand in een verlaten winkelpand op de Koolmijnlaan in Beringen. De brandweerkorpsen van Heusden-Zolder en Beringen verloren die nacht twee collega’s. De ouders, echtgenotes en kinderen verloren hun zonen, partners en papa’s.

Flash-over

Wat begon als een routineklus, eindigde in een groot drama. Samen met brandweerman Arno Barzan gingen Benni en Chris langs een kant van het gebouw binnen terwijl andere collega’s de andere kant van het pand probeerden te blussen. Ondertussen kwamen Benni, Chris en Arno terecht in en flash-over, een levensgevaarlijke situatie waarbij rookgassen niet weg kunnen en de extreme hitte ervoor zorgt dat er een zelfontbranding ontstaat.

Arno kon op het nippertje ontsnappen en werd met zware brandwonden naar het ziekenhuis gebracht. “Een vierde van zijn lichaam was zwaar verbrand. Een maand lang hebben ze hem onder volledige narcose moeten brengen om de wonden te verzorgen en een jaar lang heeft die man een drukpak gedragen. Daarbovenop heeft hij zich ook altijd schuldig gevoeld: ‘Had ik iets kunnen doen?’”, zo sprak meester Luk Delbrouck, voor Arno Barzan. Ook drie andere collega’s raakten lichtgewond. Benni en Chris bleven achter in de vlammenzee en overleefden het niet.

Geen effectieve straf

Twintiger B. E. uit Heusden-Zolder moest zich vier jaar later verantwoorden voor de brandstichting. Drie jaar lang hield hij samen met zijn vrienden de lippen stijf op elkaar. Het was pas toen de vader van Chris het heft in eigen handen nam en geld beloofde aan de gouden tipgever, dat de jongeren door de mand vielen. “Ik zweeg uit schrik. Schrik voor de gevolgen”, stelde hij vorige maand voor de Hasseltse strafrechter. “We verveelden ons, staken de brand aan en probeerden het te blussen maar het liep uit de hand. We zijn uit het pand gevlucht. We hebben de deuren dichtgedaan met het idee dat minder zuurstof de brand zou doven. Dat was heel dom”, sprak de jongeman. Er volgden verder vooral veel stiltes tijdens zijn verhoor.

De Hasseltse procureur en raadslieden van de vele burgerlijke partijen, waaronder alle nabestaanden, de verzekeraar en de eigenaar van het pand, wezen de rechtbank dan ook voornamelijk op de houding van de jongeren, die zelf geen hulpdiensten belden. Van spijt is geen sprake stelden zij. “Op tablets is te zien hoe ze die nacht nog foto’s en video’s maakten. Ze hadden veel plezier.” Ook de rechter wees de twintiger op een zeer pijnlijke uitspraak tijdens een van zijn drie verhoren: “Mijn schuldgevoel is op den duur weggegaan”. Een foutje, verkeerd begrepen, zo stelde de twintiger zelf.

De man hing een maximale straf van twintig jaar opsluiting boven het hoofd, maar de Hasseltse procureur eiste uiteindelijk 5 jaar. Zij stelde dat hij niet naar de gevangenis moet door akkoord te gaan met een volledig uitstel onder voorwaarden. Verder eiste ze ook een geldboete van 4.000 euro.

Geen angst

Meester Louisa Van Looy, die samen met meester Jan Swennen optrad voor de nabestaanden, had het over de persoonlijkheden van de overleden brandweermannen en de grote leegte die hun dood achterlaat. “De beklaagde zegt dat hij angst had voor de gevolgen van zijn daden. Wel, Chris en Benni hadden geen angst toen ze het pand binnenliepen. Ze kwamen er alleen nooit meer buiten.” Benni was gepassioneerd hulpverlener en verhuisde uit Antwerpen naar Limburg voor zijn job. “Zijn ouders zijn hem daar zelfs in gevolgd. Hij was hun beste kameraad. En die is nu uit hun leven weggerukt. Dat is ondraaglijk, ook voor zijn echtgenote. Zij moet hun vier kinderen nu alleen door het leven loodsen.”

Ook Chris liet een vrouw en twee tieners achter. “Hun dromen zijn aan diggelen geslagen”, aldus Van Looy, die morele schadevergoedingen van onder andere 12.000 euro eist. De eigenaar van het pand werd bijgestaan door meester Tom Van Overbeke. De man werd lange tijd onschuldig verdacht van de brand en eist een bedrag van 10.000 euro moreel.

Werkstraf

De advocate van de twintiger, meester Liesbeth Meirens, stelt dat de dood van de brandweermannen niet het gevolg is van de tenlastelegging (opzettelijke brandstichting bij nacht, nvdr.) die voorligt waardoor de schadevergoedingen volgens haar niet kunnen toegekend worden. Zij stelt dat het parket de feiten dan gedetailleerder moest kwalificeren onder slagen en verwondingen of onopzettelijke doding.

Toch wijst ze op de spijt van haar cliënt. “Ik ben ervan overtuigd dat het kattenkwaad was dat uit de hand is gelopen. In geen miljoen jaar heeft mijn client gedacht dat het tot zo’n menselijk leed zou leiden.” Zij vraagt dan ook een werkstraf en wijst op het stabiele leven dat hij heeft. Zo werd hij onlangs vader en heeft hij vast werk.

De twintiger las op het einde van de zitting nog een brief voor. “Ik draag dit elke dag, elke minuut en elke seconde met me mee. Woorden schieten te kort om mijn diepe spijt uit te drukken. Kon ik maar terugkeren naar het verleden.”

Guido, de vader van Benni Smulders, reageerde bijzonder emotioneel op de woorden van de twintiger. “Jij gaat verder met je leven. Jij kan straks naar je kind toe. Het enige wat mij nog rest is naar het graf van mijn zoon gaan om te praten tegen een steen”, zo snikte hij terwijl hij in de armen van zijn echtgenote viel. “Ik hoop dat je levenslang met twee brandweermannen op je schouders zal rondlopen.”

Vrijdagochtend zal de Hasseltse rechter het vonnis uitspreken en kent de twintiger zijn straf.