25 september 2024. De politiediensten vallen binnen in een woning in Gingelom nadat uit politionele informatie blijkt dat er een cannabisplantage zou zijn. De bewoner van het pand, een 32-jarige man van Bulgaarse afkomst, opent de deur en gidst de speurders naar de bovenverdieping, waar ze twee kweekruimtes – beide met een capaciteit voor 350 plantjes – aantreffen.

“De verbalisanten roken ook al een cannabisgeur van boven komen en troffen daarnaast een tweede man aan die aan het slapen was”, aldus de openbare aanklager. Verder liggen er nog 22 gripzakken met een kilo gedroogde cannabis, snoeiafval en verschillende elementen die wijzen op een eerdere oogst. “Er lag ook een grote hoeveelheid ongebruikte meststoffen, dus het is duidelijk dat ze niet van plan waren om te stoppen met hun activiteiten.”

Er staat dat mijn cliënt weet wat hij ondertekend heeft, maar ook dat er minstens drie keer uitleg is gegeven

Advocaat Tom Van Overbeke

De twee Bulgaarse wiettelers worden gearresteerd en de 32-jarige bewoner verklaart dat hij met de plantage begon – goed voor een investering van 35.000 à 40.000 euro – omdat hij geld nodig had. Zijn kompaan houdt eerst nog vol dat hij pas zes dagen in de woning verbleef en niets wist van een cannabisplantage, maar uit de uitlezing van zijn gsm blijkt dat niet te kloppen.

“In de woning is er ook DNA aangetroffen en daaruit blijkt de betrokkenheid van nog minstens één andere persoon, maar die kon niet geïdentificeerd worden”, voegde de openbare aanklager nog toe. De 32-jarige Bulgaar riskeert een gevangenisstraf van drie jaar en een geldboete van 8.000 euro. Zijn kompaan hangt achttien maanden cel en dezelfde boete boven het hoofd.

Toestemming

Beide verdachten gaven toe dat ze betrokken waren bij de cannabisteelt, maar toch werd er donderdagochtend in de correctionele rechtbank van Hasselt vrijspraak gevraagd. Advocaat Tom Van Overbeke stelde namelijk dat zijn cliënt nooit bewust toestemming gaf voor de huiszoeking. De dertiger verklaarde aan de Hasseltse strafrechter – met behulp van een tolk – dat er die bewuste dag opeens politie aan de deur stond. “Ik heb ze binnen gelaten, ze hebben zich aan de keukentafel gezet en zijn documenten beginnen in te vullen. Ze hebben mijn naam genoteerd en hebben mij iets laten tekenen.”

Strafrechter: “Is er een uitleg gegeven over wat u tekende?”

Beklaagde: “Dat kan zijn dat ze informatie gegeven hebben, maar ik begreep er niks van want ik spreek de Nederlandse taal niet.”

Strafrechter: “Waarom tekent u dat dan?”

Beklaagde: “Het was de politie. Ik moest toch doen wat ze zeiden?”

“Mijn cliënt spreekt een heel klein beetje Nederlands en een heel klein beetje Engels”, begon zijn raadsman, meester Van Overbeke, aan zijn pleidooi. “Dat proces-verbaal over de huiszoeking rammelt langs alle kanten. Er staat dat mijn cliënt weet wat hij ondertekend heeft, maar ook dat er minstens drie keer uitleg is gegeven. Dat geeft aan hoe moeilijk het is om met hem te communiceren. Volgens ons is er dan ook geen geldige toestemming geweest voor een huiszoeking. Ik daag u uit: als u erin slaagt om vijf zinnen in het Nederlands met hem te spreken, dan trek ik mijn procedurele argument in, maar dat gaat niet lukken. Mijn cliënt heeft recht op een eerlijk proces en dus vraag ik vrijspraak.” Ondergeschikt werd een strak gekoppeld aan probatie-uitstel gevraagd.

Het Openbaar Ministerie hamerde nog op het feit dat de dertiger al sinds 2011 in België verblijft en dat het daardoor niet aannemelijk is dat hij de Nederlandse taal niet machtig zou zijn. “Dat zou inderdaad misschien moeten”, reageerde de raadsman. “Maar de realiteit is dat hij het niet verstaat.” Zijn kompaan die intussen weer in Bulgarije zit, werd vertegenwoordigd voor advocate Lynn Clerinx.

De Hasseltse strafrechter ging vandaag mee in het pleidooi van meester Van Overbeke en sprak de twee verdachten vrij. “In het vonnis stelt de rechtbank dat er sprake is van een grove onachtzaamheid die een schending oplevert van het recht op een eerlijk proces”, reageert de advocaat. “Deze uitspraak bevestigt dat een eerlijk proces enkel mogelijk is wanneer de fundamentele rechten van iedere burger worden gerespecteerd. Het naleven van procedurele regels is geen formaliteit, maar een essentieel onderdeel van onze rechtsstaat. Als iemand de taal niet begrijpt, kan er van vrije en geïnformeerde toestemming geen sprake zijn”, klinkt het. “Deze beslissing onderstreept dat zorgvuldigheid en respect voor de wet de hoekstenen vormen van elk strafonderzoek.”