Op 17 oktober 2022 werden buurtbewoners van de Nieuwstraat – een woonwijk pal in het stadscentrum van Tongeren, op een boogscheut van de Grote Markt – omstreeks half negen ’s avonds opgeschrikt door een schietpartij. Getuigen zagen enkele mannen wegvluchten uit een rijwoning, die als Airbnb werd verhuurd. Ook de nummerplaten van enkele verdachte voertuigen werden genoteerd. Bij het betreden van de woning merkte de politie onmiddellijk een bloedspoor op in de inkomhal. Ook de vloer en de wanden in de woonkamer en in de keuken waren bevuild met bloedspatten. En in de muur waren enkele kogelinslagen zichtbaar.

Op de keukentafel troffen de agenten de vermoedelijke oorzaak aan van de schietpartij: een opengesneden pak cocaïne. En dat was niet alles. Want ook een rugzak en een grote winkeltas bleken gevuld met gelijkaardige pakketten, goed voor 30 kilo in totaal. Onderzoek wees echter uit dat 29 van de 30 kilo geen drugs, maar suiker bevatte. Enkel het opengesneden pak van 1 kilo op tafel bleek cocaïne te zijn.

Volgens het parket werd nadien snel duidelijk dat de schietpartij ontstond na een fout gelopen ‘ripdeal’, waarbij enkele Colombianen als verkopers betrokken waren. Een van de mannen kreeg tijdens de schietpartij vijf kogels in het bovenlichaam. De man – een 41-jarige Colombiaan die een restaurant runde in Spanje – vluchtte weg en liet zich opereren in een ziekenhuis in Parijs. Hij vertrok nadien ‘stiekem’. Maar net voor hij in Spanje een vlucht wilde nemen naar Medellín in Colombia, werd hij door de politie opgepakt. Sindsdien zat de veertiger in de cel in Hasselt, maar door een procedurefout kwam Y. kort na de jaarwisseling onverwacht vrij. Het was dus helemaal niet zeker of de Colombiaan in januari dit jaar zou opdagen voor zijn strafproces in Tongeren.

Maar dat deed hij wel. De aanklager zag de man als de leider van een criminele vereniging uit het ‘zware drugsmilieu’ uit Colombia, die via Spanje in Europa voet aan wal probeert te krijgen. Ze vorderde zes jaar cel voor zijn aandeel in ‘de fout gelopen ripdeal’, waarbij de veertiger zelf vijf kogels incasseerde. Voor vier van zijn vermeende kompanen vorderde de aanklager vijf tot zes jaar cel. De van Nederland afkomstige koper van de drugs, die (alleen) naar het huis in de Nieuwstraat in Tongeren afzakte en de vijf schoten zou gelost hebben, riskeerde acht jaar cel.

“Dit is bijna als een scenario uit een film”, beschreef de procureur voor de strafrechtank in Tongeren. “We zitten hier met 30 kilo cocaïne waarvan uiteindelijk slechts 1 kilo drugs blijkt te zijn, en een schietpartij te midden van een woonwijk. De drie betrokken voertuigen konden kort nadien via ANPR-registraties opgespoord worden.” Ook de man die de rijwoning in Tongeren op zijn eigen naam huurde – een Roemeen die als chauffeur en ‘manusje- van-alles’ optrad – werd geïdentificeerd. Bovendien leverde het sporenonderzoek heel wat DNA-bewijs op tegen de beklaagden.

Volgens de aanklager kwamen de Colombiaan en zijn kompanen speciaal naar België om drugs te verhandelen. Om het georganiseerde karakter van de ‘bende’ te benadrukken verwees ze naar gelijkaardige feiten die in Nederland plaatsvonden. “Maar die zaak kende een minder goede afloop aangezien daarbij een Colombiaan werd doodgeschoten.” In die Nederlandse zaak waren de 41-jarige neergeschoten Colombiaan Y. in Tongeren en een van zijn kompanen eveneens betrokken.

De Nederlandse koper was volgens het parket ook de schutter tijdens de schietpartij in Tongeren. “Er werd DNA van hem aangetroffen op een breekmes in de woning in Tongeren en op een wegwerphandschoen die op de keukentafel naast het geopende pak cocaïne lag. Het is duidelijk dat hij daar geweest is en de drugs getest heeft. Hij heeft mogelijk wraak willen nemen omdat hij eerder al opgelicht werd.” Volgens de wapendeskundige werd er vijf keer geschoten met twee verschillende semi-automatische pistolen. Het slachtoffer – de Colombiaan Y. (41) – werd ook vijf keer geraakt in het bovenlichaam. “Dan is er dus duidelijk een intentie tot doden”, motiveerde de procureur haar vraag om de man te veroordelen voor poging doodslag.

Aan de kant van de verdediging klonk echter een ander verhaal. Want Colombiaan Y. en zijn vier vermeende kompanen gaven wel toe dat ze op 17 oktober 2022 naar de rijwoning in Tongeren afzakten. Maar dat was voor een ‘feestje met prostituees’. Niemand bleek ook maar iets te weten van de drugs op de keukentafel. En de schutter zelf? Die hield vol dat hij zelfs niet aanwezig was in de woning in Tongeren, ook al werd zijn DNA daar aangetroffen én werd hij door het slachtoffer herkend tijdens een fotoconfrontatie.

Zijn advocaat Koen De Backer vroeg de vrijspraak. “Het aangetroffen DNA identificeert mijn cliënt, maar zegt niets over de plaats, de datum en de tijd. Hij was gekend voor drugsfeiten in Nederland, misschien is dit een overblijfsel van een vorige aangelegenheid. Onderzoek van de telefonie en de ANPR-camera’s heeft voor hem geen aanwijzingen opgeleverd. En dat hij positief zou herkend zijn door het slachtoffer, klopt niet. Er werd immers maar een foto voorgelegd en zelfs daarbij werd er getwijfeld of hij het wel was. Bovendien heeft mijn cliënt aan een hand maar vier vingers in plaats van vijf. Dat zou zeker opgevallen zijn.”

Ook Tom Van Overbeke vroeg vorige maand tijdens de rechtszaak de vrijspraak voor zijn client Y. (41), de Colombiaan die vijf schoten in het bovenlichaam incasseerde. De man stelde zich ook burgerlijke partij in de zaak en vorderde een schadevergoeding van 25.000 euro of de aanstelling van een deskundige. “De onderzoekers hebben nooit geloof gehecht aan dat verhaal van het feestje met de prostituees, maar voor buitenlandse mannen die al een lange tijd zonder vrouw zijn, is dat niet zo ongeloofwaardig.”

“Mijn cliënt is op 17 oktober 2022 wel in de woning in Tongeren geweest. Maar toen hij zag dat er geen feestje was, is hij de stad gaan verkennen. Tot hij merkte dat hij zijn gsm niet bij zich had. Hij is terug naar de woning gegaan en zag dat de voordeur op een kier stond. Toen hij wilde binnengaan werd hij vastgegrepen door een grote kerel met een gouden ketting en hoorde hij een schot afgaan. Daarna leek het alsof zijn arm los aan zijn lichaam hing. Van die drugs wist hij helemaal niets af.”

De strafrechter stelde daar toch enkele kritische vragen over aan de man zelf.

Strafrechter: “Waarom bent u op 17 oktober 2022 naar Tongeren gegaan?”

Beklaagde Y.: “Voor een feestje met vrouwen, om wat te ontspannen en voor de afleiding.”

Strafrechter: “Ik neem aan dat er in Spanje toch ook prostituees zijn?”

Beklaagde Y.: “Ja dat klopt. Maar ik ben ook de stad wat gaan verkennen.”

Strafrechter: “Hoe komt het dan dat u na de schietpartij niet ter plaatse gebleven bent? En dat u niet naar het ziekenhuis in Tongeren bent gegaan, maar naar een ziekenhuis in Parijs?”

Beklaagde Y.: “Ik mocht door een eerdere veroordeling niet meer in Nederland komen. Ik hoorde mensen Nederlands praten en ik wist niet waar ik juist was, in België of in Nederland. Ik wilde dat risico dus niet nemen.”

De rechtbank besloot Y. maandag uiteindelijk een celstraf van 30 maanden te geven en een boete van 16.000 euro. Zijn kompanen kregen dezelfde straf opgelegd.

Ook voor de Nederlandse schutter sprak de rechtbank een lichtere straf uit dan gevraagd. Hij werd voor de poging doodslag vrijgesproken. De man moet wel een gevangenisstraf van twee jaar uitzitten en een boete van 12.000 euro betalen voor zijn rol in de ripdeal.